Linux en yaygın kullanılan işletim sistemlerinden biridir ve bilgisayarlardan sunuculara hatta cep telefonlarına kadar her şeyin temelini oluşturur. 90’lı yıllardan bu yana dünyanın dört bir yanında akla gelebilecek her uygulama ve alanda kullanılmaktadır.

Linux internetin büyük bir kısmını destekleyen ve birçok bilimsel buluşun gerçekleşmesini sağlayan bir işletim sistemidir.

Linux Nedir?

Windows, iOS ve Mac OS gibi Linux da bir işletim sistemidir. Dünyadaki en popüler platformlardan biri olan Android, Linux işletim sistemi tarafından desteklenmektedir.

İşletim sistemi, masaüstü veya dizüstü bilgisayarınızla ilişkili tüm donanım kaynaklarını yöneten bir yazılımdır. Basitçe söylemek gerekirse, işletim sistemi yazılımınız ve donanımınız arasında iletişim kurar. İşletim sistemi (OS) olmadan yazılım çalışmaz.

Linux İşletim Sisteminin Diğer İşletim Sistemlerinden Farkı Nedir?

Linux birçok yönden daha önce kullanmış olabileceğiniz Windows, macOS (eski adıyla OS X) veya iOS gibi diğer işletim sistemlerine benzerdir. Fakat dünyadaki sistemlerin çoğunda en yaygın kullanılan yazılım olmasını sağlayan birkaç farklı özelliğe sahiptir.

Linux işletim sistemi temel olarak genel bir işletim sisteminin tüm amaçlarına hizmet eder. Ancak, benzersizliği, dünyadaki herkesin ücretsiz olarak yüklemesine olanak tanıyan açık kaynaklı özelliğiyle sağlanır. Hiçbir yerde resmi bir Linux paketi mevcut değildir.

Birçok geliştirici topluluğu, belirli amaçlar için benzersiz Linux sürümleri oluşturmak üzere Linux üzerinde kapsamlı bir şekilde çalışır ve kullanıcılara Linux indirirken arayabilecekleri birçok seçeneğin sunulmasını sağlar.

Farkında olmadan Linux’i birçok şekilde kullanmış olabilirsiniz. Linux uygulamaları oldukça yaygınlaşmıştır. Linux’in kullanıldığı alanlardan bazıları aşağıdakileri içermektedir:

• Android telefonlar ve tabletler
• İnternetteki genel sunucular (%40-80 civarı)
• Wi-Fi yönlendiriciler, FTA alıcıları, kurulum kutuları, akıllı TV’ler, PVR’ler, vb.

Linux Neleri İçerir?

Çekirdek: İşletim sisteminin temel bileşenidir. Çekirdek olmadan işletim sistemi çalışmaz. Çekirdek, sistemin kaynaklarını yönetir ve donanımla iletişim kurar. Bellek, süreç ve dosya yönetiminden sorumludur.

Sistem kullanıcı alanı: Yapılandırma ve yazılım yükleme gibi sistem düzeyindeki görevler için yönetim katmanıdır. Buna kabuk veya komut satırı, arka planda çalışan daemonlar, işlemler ve masaüstü ortamı dahildir.

Uygulamalar: Bir görevi gerçekleştirmenizi sağlayan bir yazılım türüdür. Uygulamalar, masaüstü araçları ve programlama dillerinden çok kullanıcılı iş paketlerine kadar her şeyi içerir. Çoğu Linux dağıtımı, ek uygulamaları aramak ve indirmek için merkezi bir veri tabanı sunar.

Linux’i Kimler Kullanır?

Linux işletim sistemi çok çeşitli sistem ve ortamlarda kullanılır. Büyük bulut altyapı ortamlarına, şirket içi birleşik altyapı cihazlarına, uygulama sunucularına, masaüstü bilgi işlem ortamlarına ve gömülü sistemlere güç sağlar. Linux yazılımının bazı dağıtımları, sanal makineleri barındırmak için bir hipervizör de içerir.

Linux’in Avantajları

• Açık Kaynak ve Ücretsiz: Linux açık kaynaklıdır, yani kaynak kodu serbestçe kullanılabilir. Kullanıcılar kodu ücretsiz olarak görüntüleyebilir, değiştirebilir ve dağıtabilir.
• Güvenlik: Linux, sık güvenlik yamaları ve güçlü güvenlik özellikleriyle bilinir. İzin sistemi, kullanıcı ayrıcalık yönetimi ve sağlam erişim kontrolleri daha güvenli bir bilgi işlem ortamına katkıda bulunur.
• İstikrar ve Güvenilirlik: Linux, özellikle sunucu ortamlarında istikrarıyla popülerdir. Yeniden başlatma gerektirmeden uzun süreler çalışabilir ve yüksek güvenilirliğe katkıda bulunur.
• Performans: Linux verimli ve performanslı olacak şekilde tasarlanmıştır. Eski makinelerden üst düzey sunuculara kadar çok çeşitli donanımlarda çalışabilir ve tutarlı üst düzey performans sağlar.
• Özelleştirilebilir: Linux, kullanıcıların işletim sisteminin hemen hemen her yönünü özelleştirmesine olanak tanır.
• Topluluk ve Destek: Linux, büyük ve aktif bir kullanıcı ve geliştirici topluluğuna sahiptir. Çevrimiçi forumlar, belgeler ve topluluk desteği, kullanıcıların yardım aramasını ve karşılaşabilecekleri sorunlara çözüm bulmasını kolaylaştırır.

Linux’in Dezavantajları

• Yazılımla Uyumluluk: Bazı tescilli yazılımlar, özellikle endüstri standardı uygulamalar, yerel Linux sürümlerine sahip olmayabilir. Uyumluluk katmanları ve sanallaştırma yöntemleri yardımcı olabilir ancak her zaman sorunsuz bir deneyim sunmayabilir.
• Donanım Uyumluluğu: Linux geniş bir donanım yelpazesini desteklerken, bazı özel veya daha yeni donanım bileşenleri tam Linux desteğinden yoksun olabilir. Ayrıca sürücü kullanılabilirliği de bir sorun olabilir.
• Öğrenme Eğrisi: Diğer işletim sistemlerine alışkın kullanıcılar için özellikle komut satırını kullanırken, Linux’a geçişte dik bir öğrenme eğrisi olabilir. Ancak, bu, kullanıcı dostu dağıtımlar ve grafiksel arayüzlerle hafifletilebilir.
• Oyun Desteği: Linux’teki oyun desteği iyileşmiş olsa da, oyun kullanılabilirliği ve performans açısından hala Windows’un gerisinde kalmaktadır. Bazı popüler oyun başlıkları Linux’te resmi olarak desteklenmemektedir.
• Sınırlı Satıcı Desteği: Bazı donanım satıcıları ve yazılım geliştiricileri Linux desteğine öncelik vermeyebilir ve bu da Linux için resmi sürücülerin veya uygulamaların eksikliğine yol açabilir.

Linux işletim Sisteminin Kullanım Amaçları Nelerdir?

Linux, benzersiz özellikleri ve avantajları nedeniyle çeşitli alanlarda yaygın olarak kullanılan çok yönlü ve güçlü bir işletim sistemidir.

Aşağıda Linux işletim sisteminin temel kullanım amaçları verilmiştir:

1. Sunucu İşlemleri

Linux, güvenilirliği ve ağ kaynaklarını etkili bir şekilde yönetme yeteneği nedeniyle bir sunucu işletim sistemi olarak yaygın olarak kullanılır. Web sunucuları (Apache gibi), veri tabanı sunucuları ve dosya sunucuları dahil olmak üzere çeşitli sunucu türlerini destekler ve bu da onu hosting hizmetleri ve kurumsal uygulamalar için tercih edilen bir seçenek haline getirir.

2. Masaüstü Ortamı

Windows veya macOS’tan daha az yaygın olmasına rağmen Linux bir masaüstü işletim sistemi olarak hizmet verebilir. Ubuntu ve Fedora gibi dağıtımlar, web’de gezinme, belge işleme ve multimedya düzenleme gibi günlük görevler için uygun kullanıcı dostu arayüzler sunar.

3. Yazılım Geliştirme

Birçok geliştirici sağlam geliştirme ortamı nedeniyle Linux’u tercih etmektedir. Çok çeşitli açık kaynaklı araçlara ve programlama dillerine erişim sağlar ve bu da onu yazılım geliştirme projeleri için ideal bir platform haline getirir.

4. Gömülü Sistemler

Linux, hafif yapısı ve esnekliği nedeniyle gömülü sistemlerde sıklıkla kullanılır. Yönlendiriciler, akıllı TV’ler ve çeşitli Nesnelerin İnterneti (IoT) uygulamaları gibi cihazlara güç sağlar.

5. Bulut Bilişim

Bulut bilişim sektörü, operasyonları için büyük ölçüde Linux tabanlı sistemlere güvenmektedir. Büyük bulut hizmeti sağlayıcıları, işletmeler için ölçeklenebilir ve uygun maliyetli çözümler sağlayan bulut sunucuları için Linux örnekleri sunmaktadır.

6. Ağ

Linux, yönlendiriciler ve anahtarlar dahil olmak üzere birçok ağ cihazının omurgasını oluşturur. Açık kaynaklı mimarisi, belirli ağ ihtiyaçlarını karşılamak için kapsamlı özelleştirmeye olanak tanır.

En Popüler Linux Dağıtımları

Aşağıdaki listede en popüler Linux dağıtımlarını bulabilirsiniz:

1. Ubuntu

Ubuntu piyasadaki en popüler Linux dağıtımıdır. Kolay kurulumu ve kullanıcı dostu arayüzü ile yeni Linux kullanıcıları için oldukça popülerdir. Kullanıcıların neredeyse tüm gereksinimlerini karşılayan birçok ücretsiz paket yazılımla birlikte gelir.

Ubuntu, dizüstü bilgisayarlar, masaüstü bilgisayarlar ve sunucular için mükemmel olan topluluk tarafından geliştirilmiş bir işletim sistemidir. İster evde, ister okulda veya işte kullanın, Ubuntu kelime işlemci ve e-posta uygulamalarından web sunucusu yazılımına ve programlama araçlarına kadar ihtiyacınız olan tüm uygulamaları içerir.

2. Fedora

Fedora, Red Hat’in Ücretsiz Red Had dağıtımını durdurmasının ardından tanıtılmıştır ve Red Hat tarafından desteklenmektedir. Birçok kişi onu Red Hat ürünü olarak bildiği için Fedora en popüler Linux dağıtımı olabilir. Fedora’nın kurulumu kolaydır ve birçok ücretsiz uygulama ile birlikte gelir. Linux’un yaratıcısı ve birincil koruyucusu olan Linus Torvalds’ın Fedora’yı kullanması, birçok kişiye Fedora’yı kullanma konusunda ilham vermektedir.

3. Debian

Kararlılığa odaklanan bir Linux sistemi arıyorsanız, Debian harika bir seçimdir. Sistem deposundaki (kararlı sürüm) tüm paketler, dahil edilmeden önce kapsamlı bir şekilde test edilir ve hataları düzeltilir, bu nedenle Debian uzun süre çalışan PC veya sunucular için çok kararlı ve güvenilirdir.

Ubuntu ile karşılaştırıldığında, Debian yeni başlayanlar için biraz daha zordur, ancak daha kararlıdır ve hatta daha hafif hissettirir. Bu nedenle, temel Linux becerilerine sahip kullanıcılar için sunucuda veya düşük uçlu bir bilgisayarda çalıştırmak için iyi bir seçimdir.

4. openSUSE

openSUSE, harika bir kullanıcı arayüzü ve Vista benzeri başlat menüsü ile kullanıcı dostu bir Linux dağıtımıdır. openSUSE, uygulamaların kurulumunu kolaylaştırmak için YaST (Başka Bir Kurulum Aracı) içerir. Yeni kullanıcılar için kurulumu kolay değildir. openSUSE projesi Novell tarafından desteklenmektedir. Kullanımı kolaydır ve donanım desteğini geliştirmeye odaklanır.

5. Linux Mint

Linux Mint en iyi Linux dağıtımları arasında yer almaktadır. Bu Linux dağıtımı son derece kullanıcı dostudur ve kullanımı kolaydır. Ubuntu’ya dayanır ve her şey klasik masaüstü deneyimi ve arayüzüyle ilgilidir.

Özel bir masaüstüne sahiptir ve menü sistemini destekler, web tabanlı bir kurulum arayüzü paketine sahiptir ve benzersiz bir yapılandırma araçları seti taşır.

Linux Mint, Blender, Gimp, LibreOffice, Spotify ve GOG gibi ihtiyaç duyduğunuz birçok uygulamayla birlikte gelir. Rahatlık düşünülerek tasarlanmıştır ve her zaman güncellenir.

6. Kali Linux 

2013 yılında Debian temel alınarak başlatılmış ve Offensive Security tarafından kurulmuştur. Kali, dijital adli tıp ve penetrasyon testi için tasarlanmıştır. Armitage, Nmap, Wireshark, metasploit, John the Ripper, sqlmap, Aircrack-ng, Burp suite ve OWASP ZAP web uygulaması güvenlik tarayıcıları vb. dahil olmak üzere yaklaşık 600 penetrasyon testi programı içerir.

Linux Nasıl İndirilir ve Kurulur?

Linux, benzersiz ve zahmetsiz ortamı nedeniyle birçok kişi tarafından tercih edilen açık kaynaklı bir işletim sistemidir. Çeşitli Linux dağıtımları geliştirilir ve bunlar, herkesin indirip kurabileceği şekilde internette mevcuttur.

Ancak, birkaç şirket, hassas veriler içerdiğinden halka açık olmayan kendi Linux sürümlerini özel olarak geliştirmiştir.

Açık kaynaklı olarak sunulan herhangi bir Linux sürümünü kurmak için aşağıdaki adımları izlemeniz yeterlidir.

1. İstediğiniz dağıtımı indirin

Her dağıtım ISO formatında mevcuttur. İstediğiniz ISO’yu dağıtımın web sitesinde bulabilirsiniz. Belirli ISO’yu kullanmak için onu bir CD’ye veya USB Belleğe yazdırabilirsiniz.

CD veya USB, doğrudan sisteme çalıştırılabilen işletim sisteminizin önizleme sürümünü içerir. Temel olarak, işletim sistemini yüklemek için önyükleme yapabileceğiniz bir aygıttır.

Dağıtım görüntüsünü USB belleğe veya CD’ye yazdırmak için Windows 7, 8 veya Mac OS X kullanıyorsanız, görüntü yazdırma programını veya sisteminizde bulunan herhangi bir yerleşik yazdırma aracını kullanabilirsiniz.

Pen Drive Linux ve UNetBootin, Linux dağıtımlarını önyükleme aygıtınıza yazdırmak için kullanılan popüler yazdırma araçlarıdır.

2. CD veya USB’den önyükleme

Çoğunlukla, tüm sistemler varsayılan olarak sabit sürücüden önyükleme yapacak şekilde ayarlanır. Bu ayarı USB veya CD’den önyükleme yapacak şekilde değiştirin ve başlamak için önce sisteminizi yeniden başlatın.

Sistem yeniden başlatılmaya başladığında, önyükleme menüsüne girmek için F12/F2/Del tuşuna basın. Tuş, sistem yapılandırmanıza göre değişir. Bu bilgi, üreticinin logosunun görüntüleneceği ekrandan elde edilebilir.

Windows kullanıcısıysanız, Shift Tuşunu basılı tutun ve Yeniden Başlat’ı seçin. Bu, işletim sistemini CD’den başlatmak için “Gelişmiş Başlatma Seçenekleri”ni açacaktır.

Windows 10 kullanıcısıysanız, gelişmiş önyükleme ayarlarına gitmeli ve “Şimdi Yeniden Başlat” seçeneğini seçmeniz gerekir.

Önyükleme menüsünü doğrudan göremiyorsanız, BIOS menüsü üzerinden erişmeniz gerekebilir. “Önyükleme Menüsü” ile aynı şekilde üreticinin açılış ekranından açılabilir. Gerekli anahtar ekranda belirtilecektir.

Önyükleme menüsü açıldığında, önyüklenebilir aygıtı seçin. Ayarlar düzeltildikten sonra menüden kaydedin ve çıkın. Sisteminiz önyüklemeye devam edecektir.

3. Kurulacak dağıtımı deneyin

CD veya USB’lerin çoğu, canlı bir ortamda çalıştırarak yeni işletim sistemini denemenize olanak tanır. Burada yeni dosyalar oluşturamayacak olsanız da, yine de gezinebilir ve dağıtım ortamını deneyimleyebilirsiniz.

4. Kurulumu başlatma

Kurulum, önyükleme menüsünden başlatılabilir ve saat dilimi, dil ve klavye girişi gibi temel yapılandırma ayrıntılarını ister.

Linux’ı kurmak için bir kullanıcı adı ve parola sağlamanız gerekir. Kullanıcı ayrıntıları, hesabınıza giriş yapmak ve yönetici görevlerini gerçekleştirmek için gereklidir.

5. Bölümü ayarlama

Sisteminizde çift önyükleme yapmayı düşünüyorsanız, Linux’ı yüklemek için diskinizde bir bölüm ayarlamanız gerekir. Genellikle, sisteminizde sorunsuz çalışan tam teşekküllü bir işletim sistemi için 20 GB gerekir. Bu nedenle, bölümün işletim sistemleri arasında yeterince dağıtıldığından emin olmanız şarttır.

Ubuntu gibi dağıtımlar genellikle kurulum sırasında otomatik olarak bölümlemeyi önerir. Bu olmazsa, oluşturulan bölümün Ext4 olarak biçimlendirildiğinden emin olun.

6. Linux’a önyükleme yapın

Linux kurulumu tamamlandıktan sonra sisteminiz yeniden başlatılacaktır. Sistem başlatıldığında “GNU GRUB” görünecektir. Bu, Linux kurulumlarından sorumlu olan önyükleyicidir. Burada istediğiniz dağıtımı seçebilirsiniz.

7. Donanım yapılandırmalarını kontrol edin

Genel olarak, bağlı tüm donanımlar Linux’ta bir flash olarak çalışmalıdır. Ancak, belirli donanımların çalışmasına yardımcı olmak için bazı ek sürücülerin yüklenmesi gerekir. Bu genellikle grafik kartları için geçerlidir. Grafik kartlarının Linux’ta düzgün çalışması için sürücüleri ilgili sahiplerinden indirmeniz gerekecektir.

Ubuntu’da, ilgili sürücüleri Sistem Ayarları menüsünden indirebilirsiniz. Ek Sürücüler seçeneğini seçip ardından mevcut sürücüler listesinden grafik sürücüsünü seçebilirsiniz.

Bu işlem, Linux kurulumunu tamamlar. Artık herhangi bir kesinti olmadan favori dağıtım sürümünüzü kullanmaya başlayabilirsiniz.

---

Linux Nedir Hakkında İkinci Bir Makale

Linux Nedir, Ne İşe Yarar, Kimler Kullanır?

Bilgisayarlar için Windows işletim sisteminden sonra en bilinen işletim sistemi Linux olabilir. Açık kaynak kodlu bir işletim sistemi olan Linux nedir, ne işe yarar gibi sorulara cevap verdiğimiz içeriğimize hoş geldiniz.

Bildiğiniz üzere işletim sistemleri gerek bilgisayarlarda gerek telefonlarda işlem yapmamızı sağlayan sistemlerdir. Bilgisayarlarda en çok kullanılan ve bilinen işletim sistemlerinin başında Windows gelir. Ondan sonra ise bu içeriğimizin de konusu olan açık kaynak kodlu işletim sistemi Linux geliyor.

Sizler için Linux nedir, nasıl kullanılır gibi soruların cevabını veriyoruz. İçeriğimizde Linux işletim sisteminin kimler tarafından, ne için kullanıldığından bahsedecek, Linux’un diğer işletim sistemlerinden farkını da açıklayacağız. Dilerseniz lafı daha fazla uzatmadan Linux nedir? sorusuyla başlayalım.

Linux nedir?

Linux, en çok bilinen ve en çok kullanılan açık kaynak kodlu işletim sistemidir. Diğer işletim sistemlerinden farklı olarak Linux açık kaynak kodlu bir yapıya sahiptir. Bu da işletim sistemini kullanan kişinin bilgisayarın arka planında dönen neredeyse her şeyden haberi olabileceği, işletim sistemini kendince düzenleyebileceği ve geliştirebileceği anlamına geliyor.

Linux’un diğer işletim sistemlerinden farkı ne?

Aslında bakıldığı zaman Linux, Windows ve macOS gibi işletim sistemleriyle oldukça benzer özelliklere sahip. Aynı diğer işletim sistemleri gibi bir grafik arayüzüne sahip olan Linux, kelime işlemcileri, fotoğraf ve video düzenleyicisi gibi çeşitli yazılımlara da sahiptir. Gündelik kullanılan birçok uygulamanın Linux işletim sistemi için uyarlanmış versiyonu da bulunur. Kısacası bilgisayarın olduğu yerde Linux da hazır halde bekliyor olacaktır.

Linux’u diğer işletim sistemlerinden ayıran en büyük özelliklerden biri, ilk paragraflarda bahsettiğimiz gibi Linux’un açık kaynak kodlu olmasıdır. Linux yapılırken yazılmış kodların hepsi ücretsiz bir şekilde topluma açık halde bulunuyor. Bu da bu kodların yazılımcılar tarafından görülmesine, değiştirilmesine ve geliştirilmesine kapı açıyor.

Linux işletim sisteminin bir diğer farkı ise farklı yazılım seçenekleri içeren çeşitli Linux dağıtımları olmasıdır. Bu da Linux’un inanılmaz derecede özelleştirilebilir olduğu anlamına geliyor. Durumun böyle olması Linux’ta sadece uygulamaların değil, grafikleri gösterecek sistemlerden diğer kullanıcı arayüz bileşenlerinin de değiştirilebilir olduğunu gösteriyor. Dolayısıyla Linux, diğer işletim sistemlerinde yapamadığınız çoğu şey için sizlere özgürlük sunar.

Linux’u kimler kullanıyor?

Linux’u ister biliyor ister bilmiyor olun, muhtemelen daha önce Linux’u istemeden de olsa kullandınız. İnternet sitelerinin neredeyse üçte biri, Linux tarafından oluşturulan sunucular tarafından çalıştırılıyor. Bunun dışında Linux işletim sistemini genellikle yazılımla içli dışlı olan bireyler ve birçok büyük şirket kullanıyor.

Şirketlerin sunucularını kurarken Linux’u seçmelerinin sebebi, diğer işletim sistemlerine göre çok daha güvenli olması. Bunun yanı sıra Linux, diğer işletim sistemlerine göre daha esnek ve daha rahat bir işletim sistemi. Ayrıca Linux’u geliştirmek için çalışan inanılmaz büyük bir topluluk var. Şirketler dilediği zaman bu topluluktan gerçekten de muazzam yardımlar alabiliyor. Ayrıca Linux işletim sistemi için ticari destek sunan şirketler de bulunuyor.

Unix ve Linux arasındaki farklar neler?

Unix’i duyanlarınız vardır. 1970’lerde Ken Thompson, Dennis Ritchie ve birkaç kişi ile Bell Labs’te geliştirilen bir işletim sistemi olan Unix, Linux ile bazı benzerlikler taşıyor. İlk geliştirildiğinde neredeyse ayırt edilemez halde olan Linux, Unix ile benzer araçlara, programlama araçlarına, dosya sistem düzenlerine ve diğer anahtar bileşenlere sahiptir.

Unix’in Linux’tan farklı olmasının en büyük sebebi, tüm Unix versiyonlarının açık kaynaklı ve ücretsiz olmamasıdır. Yıllar geçtikçe Unix benzeri veya Unix uyumlu şeklinde birçok işletim sistemi geliştirildi ancak hiçbiri Linux kadar başarılı olamadı. Linux, bu zamana kadar Unix temel alınarak üretilen en başarılı ve en popüler işletim sistemi oldu. Bunda ücretsiz ve açık kaynak kodlu olmasının da büyük etkisi var.

Linux nasıl geliştirildi?

Linux, 1999 yılında Helsinki Üniversitesi öğrencisi Linus Torvalds tarafından kuruldu. Torvalds’ın Linux’u geliştirme sebebi, çoğunlukla akademik ortamlarda kullanılan bir başka Unix klonu Minix’e rakip olmasıydı. Ücretsiz ve açık kaynaklı bir alternatif olarak geliştirilen Linux’un ismi ilk adımda Freax olacaktı ancak daha sonrasında geliştiricinin ismi ve Unix’in birleşiminden ortaya çıkan Linux isminde karar kılındı.

Linux’un avantajları ve dezavantajları neler?

• Avantajları:
  • Güvenlik
  • Stabil yazılım güncellemeleri
  • Özelleştirme
  • Farklı dağıtımlar
• Dezavantajları:
  • Teknik destek
  • Standart versiyonu yok
  • Öğrenme süresi

---

Açık kaynak

Haberimizde daha önce de belirttiğimiz gibi Linux’un en dikkat çeken özelliklerinden biri açık kaynak kodlu olması. Kodları herkese açık olan Linux’ta kullanıcılar bu kodları görüntüleyebilir, diledikleri gibi değiştirebilir ve bilgisayarlarında çok daha fazla söz sahibi olabilirler.

Güvenlik

Linux, diğer işletim sistemleriyle karşılaştırıldığı zaman çok daha güvenli. Elbette kötü amaçlı yazılımların hepsini engelleyebilecek kadar güvenli bir yapısı yok ancak yine de diğer işletim sistemlerinden daha dayanıklı. Linux’ta virüs içeren bir uygulamanın kesinlikle yöneticiden bir şifre ile onay alması gerekiyor. Şifre girilmediği sürece uygulamalar işletim sisteminde herhangi bir değişiklik yapamıyor. Dolayısıyla Linux, herhangi bir antivirüs programına ihtiyaç kalmadan bilgisayarı koruyor.

Stabil yazılım güncellemeleri

Linux’ta karşılaşacağınız ilk şeylerden biri fazla gelen yazılım güncellemeleri olacaktır. Linux sürekli olarak güncelleniyor ve bu güncellemeler genelde diğer işletim sistemlerine nazaran çok daha hızlı bir şekilde yükleniyor. Linux’ta yapılan güncellemeler kolayca yüklenebiliyor ve genelde bu güncellemeler yapılırken pek sorun çıkmıyor.

Özelleştirme

Linux’u diğer işletim sistemlerinin üstüne çıkaran en büyük avantajlardan biri de özelleştirme imkanı. Linux’un açık kaynak kodları sayesinde istediğiniz herhangi bir özelliği özelleştirebilir, ihtiyaçlarınıza göre herhangi bir özellik ekleyebilir ve varolan bir özelliği kaldırabilirsiniz. Elbette duvar kağıdı veya isteğe bağlı simgelerden bahsetmiyoruz bile.

Farklı dağıtımlar

Linux’un birden çok dağıtımı (versiyonu) bulunuyor. Kullanıcılar, ihtiyaçları ve istekleri doğrultusunda istedikleri Linux versiyonunu kullanmakta özgürler zira bu versiyonların hepsi ücretsiz. Linux’un farklı dağıtımlarına Fedora, Ubuntu, Arch Linux, Debian, Linux Mint örnek verilebilir. Eğer henüz acemiyseniz Ubuntu veya Linux Mint kullanabilirsiniz. Eğer iyi bir yazılımcıysanız Debian ve Fedora ile kendinizi geliştirebilirsiniz.

Linux’un dezavantajları:

Teknik destek

Linux kullanıcılarının oluşturduğu muazzam büyüklükte bir topluluk olduğunu ve bu topluluğun ellerinden geldiğince Linux hakkında başka kullanıcılara destek olduğunu belirtmiştik. Bu durum aslında söylendiği kadar yararlı olmayabilir zira teknik bilgisi yetersiz olan biri yardım istediği zaman topluluktan gelen yardımları anlayamayabilir. Bu da destek isteyen birinin sorununu çözememesine sebep olacaktır.

Standart versiyonu yok

Bildiğiniz üzere Windows ve MacOS birkaç adet standart versiyona sahip. Bunlara örnek olarak Windows 7,8 veya 10 gösterilebilir. Linux’un ise herhangi bir standart versiyonu yok. Bu yetmezmiş gibi bir de kullanıcıların oluşturduğu binlerce farklı Linux sürümü bulunuyor. Bu durum, hangi Linux versiyonunun sizin için en iyisi olduğunu bulamamanıza ve Linux’tan kopmanıza sebep olabilir.

Öğrenme süresi

Linux’un kullanımı Windows veya Mac kadar kolay değil. Teknik olarak Linux, diğer işletim sistemlerine göre çok daha geniş bir bilgi tabanı gerektiriyor. Dolayısıyla yeni yeni bilgisayara alışanlar veya Linux hakkında hiçbir bilgisi olmayanlar, ilk adımlarda fazlasıyla zorlanabilir. Elbette Linux öğrenilemeyecek kadar zor değil ancak yine de Linux’a alışmak biraz fazla zaman isteyecektir.

Linux nedir, ne işe yarar sorusuna cevap verirken Linux hakkında çeşitli detayları da paylaştığımız içeriğimizin sonuna gelmiş bulunmaktayız. Sizlerin de Linux hakkındaki fikirlerini, kullandığınız ve önerdiğiniz Linux sürümlerini yorumlar kısmında görmek isteriz.

---

Linux Nedir Hakkında Üçüncü Bir Makale

Linux İşletim Sistemi Nedir? Diğer Sistemlerden Farkları Nelerdir?

Linux, Windows ve Mac gibi bir işletim sistemidir: internette gezinmenizi veya teslim etmeniz gereken raporu yazmanızı sağlamak için bilgisayarınızın tüm parçalarını ve programlarını yöneten bir tür yazılımdır.

İşletim sistemi, kullandığımız programları çalıştırmak için tüm hesaplama gereksinimlerini karşılar ve aşağıdakileri yapar:

• İşlemcinin kaynaklarını yönetmek
• Kullandığınız verilerin RAM’de (rastgele erişimli bellek) saklanması
• Dosyalarınızı uzun süreli depolamada düzenleme
• Ekranda gördüğünüz grafikleri çizme

Her işletim sisteminin bu işleri nasıl yaptığına dair biraz farklı bir yaklaşımı vardır, bu da onu bazı kullanım durumları için daha iyi hale getiren ve diğerleri için o kadar da iyi olmayan bir dizi özellik verir. 

Linux Nedir?

Linux açık kaynak kodlu bir işletim sistemidir. Süper bilgisayarlar kadar güçlü ve deneysel kol saatleri kadar küçük makineleri çalıştırmak için kullanılır. Geniş bir donanım ve yazılım yelpazesiyle uyumludur ve hız, güvenilirlik ve verimlilik sunar.

• Dünyanın en iyi 500 süper bilgisayarının tamamında (tsunaminin gerçek zamanlı tahmini ve sağlık araştırmaları için kullanılan Japon Süper Bilgisayarı Fugaku dahil)
• Amazon Web Services (AWS) altyapısı (Amazon kendi versiyonu olan Amazon Linux’u bile yarattı)
• Android akıllı telefonunuz
• Cadillac Kullanıcı Deneyimi için Linux kullanan 2013 Cadillac XTS
• Akıllı Saatler

Linux Bileşenleri

Bir Linux işletim sistemi oluşturmak için birbirine bağlı olan çeşitli farklı bileşenler vardır. Bu bileşenler aşağıdaki şekildedir:

• Önyükleme sürecini yönetmeye yardımcı olan bir önyükleyiciye sahiptir. Açılan ve sizi işletim sistemine önyüklemeye yönlendiren basit bir ekrana sahiptir.
• Çekirdek, CPU, bellek ve ona bağlı diğer cihazların yönetilmesine yardımcı olan sistemin çekirdeği olan Linux’un bir parçasıdır. Linux işletim sisteminizin en iç seviyesidir.
• Kullanıcı alanını önyükleyecek bir init sistemine sahiptir. Önyükleme sürecini yönetmeye yardımcı olan systemd adlı en yaygın kullanılan init sistemine sahiptir.
• Arka planda çalışan hizmetler olan daemonlara sahiptir. Bu tür hizmetler önyükleme işlemi sırasında veya sistemde oturum açtığınızda başlatılabilir.
• Grafiklerin monitörde görüntülenmesine yardımcı olan bir grafik sunucusuna sahiptir.
• Sistemle etkileşime girmeye yardımcı olan bir masaüstü ortamına sahiptir. Farklı yerleşik işlevlere ve özelliklere sahip birçok masaüstü ortamı vardır.
• Diğer işletim sistemlerinin aksine Linux, basit terminal komutları kullanılarak kolayca kurulabilen binlerce yüksek kaliteli uygulama ve yazılım sunar.

Linux Nasıl Ortaya Çıktı?

20 yüzyılın ortalarında, bilgisayarlar büyük depoların içinde yaşarken, tek bir işletim sistemi yoktu. Her makinenin, düşük seviyeli bir programlama biçimi olan özelleştirilmiş bir montaj koduna dayanan kendi çalışma şekli vardı. Kullanmak istediğiniz her bilgisayarın nasıl çalıştığını en baştan öğrenmeniz gerekiyordu ki bu da zaman alan ve teknik işlerle uğraşan mühendisler için bile oldukça zahmetli bir işti.

1969 yılında Bell Labs, Linux’un ilk atası olan UNIX’i piyasaya sürdü. Birçok farklı bilgisayar için bir standart oluşturmayı, her makinenin deneyimini ve temel işlevlerini birleştirmeyi ve kullanıcıların her şeyi yeniden öğrenmeden bilgisayardan bilgisayara atlayabilmelerini sağlamayı amaçlıyordu. Tüm bunlar basitlik ön planda tutularak yapılmıştı.

1991 yılında Helsinki’de Linus Torvalds bilgisayar bilimleri okurken UNIX ile aynı ilkelere dayanan modern ve özgür bir işletim sistemine sahip olmanın harika olacağını düşündü ve Linux böyle doğdu. Topluluk kaynak koduna katkıda bulunmayı, yeni uyumlu donanımlar ve yeni özellikler eklemeyi ve hatta bazıları tamamen yeni Linux sürümleri oluşturmayı çok sevdi.

Linux’un Diğer İşletim Sistemlerinden Farkı Nedir?

Diğer işletim sistemlerinde olduğu gibi Linux de size bir grafik arayüz ve diğer işletim sistemlerinde kullanabileceğiniz bazı benzer yazılım ve uygulamalar sunar. Günümüzde birçok uygulama ve yazılım geliştiricisi Linux ortamı için de sürümler çıkarmakta, böylece kullanıcılar Linux sistemi üzerinde de her türlü uygulamadan yararlanabilmektedir. 

Fakat Linux’u diğerlerinden farklı kılan şey nedir? 

İlk olarak, Linux ücretsiz ve açık kaynak olarak mevcuttur, bu da kaynak kodunu her kullanıcının değişiklik yapması ve herkesin kullanımı için yeni araçlar veya özellikler eklemesi için kullanılabilir hale getirir. Böylece, çeşitli geliştiricilerin Linux’u daha gelişmiş hale getirmeye katkıda bulunmaları için fırsatlar yaratır. Ayrıca, Linux size farklı özellik setlerine ve uygulamalara sahip çeşitli dağıtımlar sunar. Bu da Linux’u farklı geliştiricilerin bakış açılarından daha özelleştirilebilir kılmaktadır.

Linux’un Avantajları Nelerdir?

Linux’un veya herhangi bir Linux dağıtımını tercih ettiğiniz işletim sistemi olarak seçmenin birçok avantajı vardır. Bunlar aşağıdaki şekildedir:

• Linux’u kurmak çok basittir ve Linux ortamını verimli bir şekilde test etmenizi sağlar. Linux’u USB flash sürücüden veya CD’den başlatabilir ve doğrudan oradan kullanabilirsiniz.
• Eğer deneyimli bir Linux kullanıcısı ya da geliştiricisiyseniz, Linux’u uygunluğunuza göre özelleştirebilirsiniz.
• Ücretsiz olarak kullanılabilir ve herhangi bir ödeme yapma konusunda endişelenmenize gerek yoktur.
• Linux açık kaynak kodludur ve kodunda değişiklikler yapmanıza ve diğer kullanıcılar tarafından kullanılmak üzere yeni işlevler eklemenize olanak tanır. 
• Güvenli ve kararlı işletim sistemlerinden biridir. Herhangi bir virüs tarafından saldırıya uğrama şansı çok düşüktür.
• Windows işletim sisteminin aksine, Linux etkili bir şekilde çalışmak için fazla bellek ve alan gerektirmez. Çok düşük bir sistem gereksinimi vardır.
• Linux’u Windows ile birlikte ve sanal makineler kullanarak Windows içinde çalıştırabilirsiniz.
• Herhangi bir şüphe duymadan her şeyi kolayca yapılandırabileceğiniz büyük bir platform sağlar.
• Size geniş bir program ve uygulama yelpazesi sunar.
• Günün her saati aktif olarak çalışan ve sorun giderme sürecinde size yardımcı olan geniş ve güçlü bir topluluğa sahiptir.

Linux’un Dezavantajları

Aşağıda, Linux işletim sistemini kullanırken karşılaşabileceğiniz birkaç dezavantaj bulabilirsiniz:

• Eğer daha önce Windows işletim sistemi üzerinde çalıştıysanız, Linux’un Windows sisteminiz kadar kullanıcı dostu olmadığını düşünebilirsiniz.
• Linux ile özel destek alamazsınız. Herhangi bir şeyi düzeltmek istiyorsanız, kendi başınızasınız veya çeşitli Linux forumlarından yardım alabilirsiniz.
• Eğer bir oyun tutkunuysanız, düşük grafik desteği nedeniyle Linux sistemini tercih etmek kötü bir fikirdir.
• Daha az sürücü desteği alacaksınız ve belirli donanımları veya donanımların eski sürümlerini kullanamayabilirsiniz.
• Diğer işletim sistemlerinde olduğu gibi Linux ortamında da tescilli programlardan yararlanamayabilirsiniz.

Neden Linux’u Seçmelisiniz?

Linux’u diğer işletim sistemlerine tercih etmek için çok sayıda geçerli ve etkili neden vardır. Aşağıda bu nedenlerden birkaçını bulabilirsiniz:

• Linux, diğer bilgisayarlar için sorun giderme amacıyla yaygın olarak kullanılmaktadır. Bir örnek vermek gerekirse, bilgisayarınız açılmıyorsa, canlı diski kullanabilir ve ona erişebilirsiniz.
• Eğer bir web sitesi kurmak ya da barındırmak istiyorsanız, Linux programlamaya başlamak için iyi bir seçenek olabilir.
• Güvenli, kararlı ve sağlam işletim sistemlerinden biridir ve en kararlı olanıdır.
• Daha ucuza sunucu oluşturmanızı sağlar.
• Linux’u akıllı telefonlar, buzdolapları, çamaşır makineleri ve daha birçok IoT cihazı gibi her alanda görebilirsiniz.

Linux’u Kimler Kullanır?

Günümüzde, internette çalışan web sitelerinin veya web sayfalarının üçte birinden fazlası Linux çalıştıran sunucular tarafından oluşturulmaktadır. Birçok kuruluş Linux’un güvenlik, kararlılık, esneklik ve daha birçok özelliğinden etkilenmektedir. Basitten karmaşığa kadar çeşitli görevler için Linux’a güvenebilirler. Canonical, SUSE, Red Hat ve diğerleri gibi çeşitli şirketlerin ticari desteğine sahiptir. 

Bunun dışında Linux, Android cihazlarınız, kameralarınız, video kaydedicileriniz ve daha fazlası için temel oluşturur.

Linux’a Nasıl Katkıda Bulunabilirsiniz?

Linux çekirdeği C dilinde yazılmıştır ve bazı kısımları assembly dilinde ve bazıları ise diğer dillerde yazılmıştır. Linux çekirdeği için kod yazmaya başlamadan önce, bazı Linux kavramlarını öğrenmeniz daha iyi olacaktır. Ancak Linux topluluğu sadece çekirdekle sınırlı değildir ve daha iyi bir kullanıcı deneyimi için çeşitli programcıların katkısına ihtiyaç duyar. Bununla birlikte, Linux size farklı programlarla çeşitli dağıtımlar sunar ve herhangi bir dağıtıma katkıda bulunmak için güçlü bir beceri seti gerektirir. Çeşitli alanlardan insanlar buna katkıda bulunabilir.

• Eğer bir test uzmanıysanız, her şeyin farklı donanım ve yazılım konfigürasyonlarında çalıştığından emin olmalısınız.
• Tasarımcılar, çeşitli dağıtımlar arasında etkili bir şekilde dağıtılması gereken kullanıcı arayüzlerini ve grafikleri verimli bir şekilde oluşturup oluşturmadıklarını kontrol etmelidir.
• Her adımı uygulamak için ayrıntılı ve iyi belgeler oluşturabilen, yeni başlayanlardan deneyimli olanlara kadar her tür kullanıcı için anlaşılır hale getiren bir grup yazar.
• Her programın ve dokümantasyonun tüm dünyada kullanılabilecek olası tüm dillerde mevcut olmasını sağlayan yetenekli bir çevirmen grubu.
• Herhangi bir dağıtımdan bağımsız olarak verimli bir şekilde çalışabilmeleri için tüm programları ve özelliklerini bir araya getirecek deneyimli paketleyiciler.

Linux ve Windows Arasındaki Farklar

Aşağıda Linux ve Windows arasındaki farkları bulabilirsiniz:

• Linux açık kaynaklı bir işletim sistemiyken, Windows işletim sistemi ticaridir.
• Linux kaynak koduna erişebilir ve kullanıcı ihtiyacına göre kodu değiştirebilirken, Windows’un kaynak koduna erişimi yoktur.
• Linux, modern bir masaüstü ortamı ve işletim sistemi özellikleriyle bile Windows’un en son sürümlerinden daha hızlı çalışırken, Windows eski donanımlarda yavaştır.
• Linux dağıtımları kullanıcı verilerini toplamazken, Windows tüm kullanıcı ayrıntılarını içerir ve bu da gizlilik endişelerine yol açar.
• Linux, Windows’a göre daha güvenilirdir; Linux’ta x kill komutu ile uygulamalar askıda kaldığında onları öldürebiliriz, oysa Windows’ta onları öldürmek için birden fazla kez denememiz gerekir.
• Linux, Windows’a göre çok çeşitli özgür yazılımları destekler, ancak Windows’un geniş bir video oyun yazılımı koleksiyonu vardır.
• Linux yazılımlarının maliyeti neredeyse tüm programlar, yardımcı programlar ve open office gibi karmaşık uygulamalar ücretsizdir. Yine de, Windows’un da birçok ücretsiz programı ve yardımcı programı vardır, ancak programların çoğu ticaridir.
• Linux son derece güvenlidir çünkü hataları tespit etmek ve düzeltmek kolaydır, oysa Windows geniş bir kullanıcı tabanına sahiptir ve virüs ve kötü amaçlı yazılım geliştiricileri için bir hedef haline gelir.
• Google, Facebook, Twitter gibi kurumsal kuruluşlar güvenlik amacıyla sunucu ve işletim sistemi olarak Linux kullanırken, oyuncular ve iş kullanıcıları çoğunlukla Windows kullanmaktadır.
• Mevcut durumda Linux ve Windows donanım ve sürücü desteği konusunda aynı önceliğe sahiptir.

Hangi İşletim Sistemi Sizin İçin Daha İyi? Linux mu Windows mu?

Bir işletim sistemi (OS) olarak Linux ve Windows arasındaki seçim kullanıcının ihtiyaçlarına ve tercihlerine bağlıdır. Linux, kaynak kodu değişiklik ve dağıtım için serbestçe kullanılabilir olduğundan, geliştiriciler ve açık kaynaklı yazılımı tercih edenler için popüler bir seçimdir.

Linux aynı zamanda kararlılığı ve güvenliğinin yanı sıra geniş bir donanım yelpazesinde çalışabilmesiyle de bilinir. Öte yandan, Windows dünyada en yaygın kullanılan işletim sistemidir ve kullanım kolaylığı ve popüler oyunlar ve üretkenlik araçları da dahil olmak üzere çok çeşitli yazılımlarla uyumluluğu ile bilinir. Windows ayrıca birçok donanım üreticisi tarafından iyi bir şekilde desteklenmektedir.

Ücretsiz bir işletim sistemi arayan kullanıcılar için Linux açık bir seçimdir. Ubuntu ve Mint gibi birçok Linux dağıtımı herhangi bir ücret ödemeden indirilebilir ve kullanılabilir. Öte yandan Windows lisans gerektirir ve oldukça pahalı olabilir. Ayrıca, Linux’un Windows’a göre daha özelleştirilebilir olduğu düşünülür ve kullanıcılar masaüstü ortamlarının görünümünü ve hissini kolayca özelleştirebilir.

Dikkate alınması gereken bir diğer önemli faktör de yapacağınız işin türüdür. Eğer bir geliştiriciyseniz, Linux çok çeşitli geliştirme araçları ve güçlü bir geliştirici topluluğu sağladığı için genellikle tercih edilen bir seçimdir. Python ve Java gibi birçok popüler programlama dili Linux’ta Windows’a kıyasla daha iyi bir desteğe sahiptir. Bununla birlikte, Adobe Photoshop gibi tescilli yazılımlara güvenen kullanıcılar için Windows, bu tür uygulamalar için daha iyi desteğe sahip olduğundan daha iyi bir seçimdir.

Güvenlik açısından Linux, virüslere ve kötü amaçlı yazılımlara karşı daha az duyarlı olduğu için Windows’tan daha güvenli olarak kabul edilir. Dünyadaki en popüler işletim sistemi olan Windows, siber saldırılar için daha yaygın bir hedeftir. Bununla birlikte, Windows yıllar içinde güvenlik konusunda önemli gelişmeler kaydetmiştir ve artık geçmişte olduğundan daha güvenli olduğu düşünülmektedir.

Sonuç olarak, bir işletim sistemi olarak Linux ve Windows arasındaki seçim kullanıcının ihtiyaçlarına ve tercihlerine bağlıdır. Her ikisinin de kendine özgü güçlü ve zayıf yönleri vardır ve en iyi seçim yapacağınız işin türüne, bütçenize ve kişisel tercihlerinize bağlı olacaktır.

Linux İle İlgili En Çok Sorulan Sorular

1. Linux öğrenmeye değer mi?

Linux öğrenmeye değerdir, çünkü günümüzün en modern yeniliklerine güç veren temel bir teknolojidir. Derinlemesine bir Linux anlayışı, teknik becerilerinizi ve istihdam edilebilirliğinizi artıracaktır. Ayrıca işverenlere açık kaynaklı bir işletim sistemini kullanma konusunda yetkin olduğunuzu gösterebilir, bu da kuruluşa özel bir yazılım veya program geliştirirken faydalı olabilir.

2. Linux’u öğrenmek kolay mı?

Linux, özellikle teknoloji konusunda biraz deneyimi olan kişiler için öğrenmesi kolaydır. Yeni başlayanların Linux’u kolayca öğrenmelerine yardımcı olacak kodlama kampları, çevrimiçi kaynaklar, ücretsiz eğitimler ve kitaplar gibi başka kaynaklar da vardır. Ulaşmak istediğiniz profesyonellik seviyesine bağlı olarak, Linux öğrenmek birkaç haftadan yıllara kadar sürebilir.

3. Raspberry Pi üzerinde Linux öğrenebilir miyim?

Evet, öğrenebilirsiniz. Raspberry Pi’de Linux öğrenmek, ne kadar uygun fiyatlı ve erişilebilir olduğu düşünüldüğünde yeni başlayanlar için aslında yaygındır. Raspberry Pi ile Linux öğrenmeye başlamak için, cihaz için bir Linux sürümü olan Raspbian’ı yüklemeniz gerekir. Ardından, terminal olarak da bilinen komut satırı ile denemeler yapmaya başlayabilirsiniz.

4. Öğrenmek için en iyi Linux dağıtımı hangisidir?

En iyi Linux dağıtımı büyük ölçüde beceri seviyenize veya kullanım amacınıza bağlıdır. Programlama için en yaygın Linux dağıtımları arasında Ubuntu, Linux Mint, Linux Lite, Peppermint OS, Elementary OS ve Manjaro Linux yer alır. Bunlar özellikle kolaylık, topluluk desteği ve aşinalık nedeniyle yeni başlayanlar arasında popülerdir.